Δευτέρα 28 Ιανουαρίου 2008

Σκαρί

.
Κυνηγός καραβιών
στο γαλάζιο ξημέρωμα
ν' αρμενίζω μαζί του
στα χάη* μεσούρανα

Της αυγής οδηγός
το κατάρτι αντίκρισμα
στων κυμάτων την πλάτη
να τρέχει ακούραστα

Ο αχινός από ήλιο
σημαδεύει τη ρότα του
και η πέτρα, το ξύλο
ανιχνεύουν το σώμα του


Σκάρωσα (όπως λέμε: σκαρί), ένα στιχουργηματάκι για να σας συστήσω το καράβι που έφτιαξα με υλικά της θάλασσας και πέτρες από το βουνό.
Το χρυσαφί χρώμα της πέτρας-βάσης είναι φυσικό.
Τον αχινό-ήλιο τον είχε ξεβράσει η θάλασσα.
Κάποια στιγμή, σκέφτομαι να περάσω με λούστρο μόνο τις πέτρες-κύματα για να στραφταλίζουν περισσότερο.


(Σημείωση: Δεν πελέκησα τις πέτρες κι ούτε έκοψα το ξύλο. Όλα έχουν το φυσικό τους μέγεθος όπως τα βρήκα. Δεν έκανα καμία επέμβαση, εκτός από το να βάψω άσπρα τα πανιά)

.
******************************
*χάη δανεικό από την "Φαντασία" του Σκαρίμπα:
.
Κι όλο να λες, να λες, στα βάθη της νυκτός
για ένα -με γυάλινα πανιά πλοίο που πάει.
Όλο βαθιά, όλο βαθιά, όσο που πέφτει εκτός:
έξω απ' το κύκλο των νερών -στα χάη.
.

Τρίτη 22 Ιανουαρίου 2008

Ανάποδη νύχτα

.

Καμιά φορά, σου 'ρχεται

-έτσι σκανταλιάρικα, δίχως λόγο-

να πιάσεις τη ...νύχτα

από τα έρημα δρομάκια με τα κίτρινα φώτα

και να την αναποδογυρίσεις,

μέχρι να πέσει απ' την τσέπη της

και να αστραποβολήσει .

εκείνη η μισοτελειωμένη ανορθόγραφη...

αχτύν'...
.

Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2008

Ο ζωντανός Μύθος - β' Μέρος

Επειδή η απάντησή μου στα σχόλια της προηγούμενη ανάρτησης για τον ζωντανό μύθο είναι πολύ εκτεταμένη, προτίμησα να την ανεβάσω σε νέα ανάρτηση.

Ανασκόπηση των σχολίων:
s.frang είπε...
Δια της παιδείας και του πολιτισμού ξεπερνιέται η όποια ανάγκη για μύθους... Παιδεία δεν σημαίνει φυσικά πτυχία, ίσως ούτε καν πτυχίο! Σημαίνει ολοκληρωμένη μόρφωση και κατανόηση των νόμων της φύσης και της κοινωνίας... Δεν είναι εύκολο, το ξέρω! Γι' αυτό και δεν μπορεί να απλωθεί η παιδεία σε όλους τους ανθρώπους!
18 Ιανουάριος, 2008 14:33

Πανόπτης είπε...
Ο σκοπός της ελευθερίας; Μήπως η ελευθερία δεν έχει σκοπό, μήπως είναι η ίδια σκοπός; Δεν ξέρω σίγουρα, θα ήθελα να το συζητήσω.
18 Ιανουάριος, 2008 21:28

Απαντώ λοιπόν:
Στέλιε,
Η ανάγκη για τους μύθους είναι πρωτογενής, έμφυτη και απαραίτητη για το ανθρώπινο είδος και δεν ξεπερνιέται.
Μόνο αναπλάθεται και παίρνει νέα μορφή, πορευόμενη με τις επιταγές των εποχών, ξεπερνώντας τα τοπικά και τα φυλετικά πλαίσια, μετουσιωμένη σε νέα πλανητική, πιο ενοποιημένη φόρμα.
Όμως "δια ποιας παιδείας και ποιού πολιτισμού" μιλάς;
Σκοπός της παιδείας σήμερα είναι να ευνουχίζει την κριτική σκέψη των ατόμων, ευνοώντας όχι την εκ βαθέων μάθηση, αλλά την απλή αποστήθιση, ετοιμάζοντας τα νέα "υποχείρια" του αύριο.

Πολλές φορές ενώ ψάχνουμε την αλήθεια την έχουμε προσπεράσει και πρέπει να γυρίσουμε πίσω για να την βρούμε.
Κάπως έτσι νομίζω πως συμβαίνει με τον δικό μας πολιτισμό.
Στερείται σκοπού και στόχου κι αν είχε κάποτε, τον έχει προσπεράσει προ πολλού.
Ο Πολιτισμός σήμερα δεν σημαίνει εξέλιξη, καλυτέρευση της διαβίωσης και βελτίωση της ζωής.
Έχει γίνει αυτοκαταναλωτικός, έπαψε να είναι ωφελιμιστικά ανθρωποκεντρικός και έχει καταντήσει υβριστικά αλαζονικός.
Αποτέλεσμά του, οι καταστροφικές συνέπειες στο περιβάλλον και τη γη, που αν και είναι προβλέψιμες και ορατές, η ανθρωπότητα μοιάζει να εθελοτυφλεί, νανουρισμένη από το πλούσιο περιβαλλοντολογικό παρελθόν της και κοιμισμένη στο συμφεροντολογικό παρόν της.

Πανόπτρια, αυτή η συζήτηση νομίζω ότι είναι πολύ μακροσκελής.
Όμως, νομίζω πως η ελευθερία μας σήμερα είναι κάπως περισσότερο στα λόγια παρά στην πράξη.
Στην ιδέα παρά στην βίωσή της.
Και φυσικά δεν έχουμε κατάσταση πολέμου ή υποτέλεια σε κάποιο άλλο κράτος όπως γινόταν στο παρελθόν.
Όμως, αν αυτή η υποτέλεια δεν είναι φανερή μέσω εδαφικής κυριαρχίας, έχει γίνει με τον δούρειο ίππο της οικονομίας, της υπερκατανάλωσης και της υπερχρέωσης.
Πόσοι από μας δεν είναι σκλάβοι των πιστωτικών καρτών (ναι, αυτού του μικρού κομματακίου πλαστικού), της καθημερινής αγωνίας για τα στοιχειώδη της επιβίωσης ή της διαφημιζόμενης μανίας του 'κατέχειν';
Πάμε στην πολιτική; Μας προτείνουν 2 μεγάλα κόμματα κι εμείς βγάζουμε το ένα. Οποία ελευθερία κι αυτή!
Πάμε στην θρησκεία; Κάθε θρησκεία πρεσβεύει ότι μόνο μέσου αυτής υπάρχει η σωτηρία. Οι άλλες είναι για το πυρ το εξώτερον. Και μια και η αδυναμία του ανθρώπου ζητάει έξω από αυτόν στηρίγματα, γίνεται οπαδός της κάθε θρησκείας -που θα φέρουν οι συγκυρίες στην πόρτα του- και ακολουθεί τις επιταγές της.
Οι άθεοι; Στο προηγούμενο κείμενο υπάρχει η αναφορά ότι η ιδεολογία είναι το υποκατάστατο της θρησκείας.
Ο Ουμπέρτο Έκο, υποστηρίζει ότι είναι τόσο έμφυτη αυτή η ανάγκη μας να στηριζόμαστε και να πιστεύουμε κάπου, που ακόμα και οι άθεοι, αντικαθιστούν την θρησκεία με μια άλλου είδους ομάδα.
Είτε πολιτική, είτε κοινωνική, είτε ιδεολογική, είτε… ποδοσφαιρική κλπ.

Σήμερα, ποια παιδεία, ποιος πολιτισμός, ποια θρησκεία, μας μαθαίνει να είμαστε αυτάρκεις, να στηριζόμαστε στον εαυτό μας, να τον εξελίσσουμε, να τον ωραιοποιούμε (σημ: "με την καλή έννοια") να τον αναβιβάζουμε εκεί που του πρέπει, εκεί που μπορεί να φτάσει;
Δεν είναι χαζοί να το κάνουν, δεν είναι χαζοί να αφήσουν την εύκολα υποκινούμενη μάζα να μετατραπεί σε εκατομμύρια σκεφτόμενες μονάδες.
Θα διαλυθεί όλο το σύστημα χειραγώγησής μας.
Μας προτιμούν κοιμισμένους με μεγάλες δόσεις από το υπνωτικό που λέγεται ΜΜΕ.

Ας επιστρέψω τώρα στον ΜΥΘΟΥΣ, που νομίζω ότι λόγω άγνοιας δεν είναι γνωστή στο ευρύ κοινό η αξία και το βάθος τους και θεωρούνται απλά παραμυθάκια, με αποτέλεσμα να υποβιβάζονται οι ψυχοπνευματικές και κοινωνικές επιδράσεις τους.

"Ο μύθος σαν γενική ιδέα είναι μια πολύτιμη κληρονομιά που μπορεί να οδηγήσει το άτομο, τη φυλή, την ανθρωπότητα ολόκληρη στην αποκάλυψη του πραγματικού της προορισμού. Πίσω της κρύβεται η αρχετυπική βάση κάθε φυλετικής έκφρασης. Κρύβεται η ιστορία της ανθρώπινης φυλής που ξεφεύγει από τη στείρα σχέση της με το περιβάλλον και αναζητά μέσα από αμέτρητους κινδύνους και περιπέτειες το δρόμο για το κατώφλι του ιερού, όπου θα συναντήσει ξανά τη Μητέρα και θα αγκαλιάσει τον κόσμο με τρόπο συνθετικό και ολοκληρωμένο."Αθήνα 1990, Ιάμβλιχος.

Πάμε στον κατ' εξοχήν μελετητή του παγκόσμιου μύθου, τον Τζόζεφ Κάμπελ:

"Εξετάζοντας απροκάλυπτα τις θρησκευτικές παραδόσεις, αντιλαμβανόμαστε ότι ορισμένα μυθικά αρχέτυπα είναι κοινά για όλες, αν και αναπτύσσονται ή γίνονται κατανοητά με διαφορετικό τρόπο σε διαφορετικές φυλές.
Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι οι ιδέες για τη μετά θάνατον ζωή, καθώς και τα αγαθοποιά ή κακοποιά πνεύματα.
Η αναγνώριση δύο όψεων, μιας τοπικής και μιας συμπαντικής, στη σύνθεση των απανταχού θρησκειών ξεκαθαρίζει μεμιάς την αλήθεια και το ψέμα, αντιθέσεις που άπτονται των αιώνιων και εφήμερων αληθειών και απασχολούν διαρκώς τους θεολόγους.

Δεν υπάρχουν πλέον στενοί εθνικοί ορίζοντες, όλα διαλύονται. Μαζί με αυτό φθίνει το ψυχολογικό στήριγμα των μυθολογικών εικόνων και των σχετικών τυπικών που τους υποστήριζαν.
Οι παλιοί θεοί πέθαναν ή πεθαίνουν και παντού οι άνθρωποι αναζητούν ρωτώντας: Ποια θα είναι η νέα μυθολογία της γης ενοποιημένης σε μια αρμονική ύπαρξη;
Η μυθολογία δεν είναι ιδεολογία, δεν είναι κάτι που προβάλλεται από το νου, αλλά κάτι που βιώνεται από την καρδιά.
……
Η ύπαρξη της μυθολογίας βασίζεται στη ζωτικότητα των συμβόλων της, καθώς οι μυθικές μεταφορές δεν απελευθερώνουν απλά την ιδέα, αλλά μια αίσθηση ενεργούς συμμετοχής σε μια αντίληψη υπερβατικότητας, αιωνιότητας και αφθονίας.
…..
Η πρώτη και πολυτιμότερη λειτουργία της μυθολογίας είναι ακριβώς αυτή, το άνοιγμα του νου και της καρδιάς στο πλήρες θαύμα ολόκληρης της ύπαρξης.
Αν το δούμε από την άποψη της μεθόδου της τέχνης, τα χαρακτηριστικά του κόσμου που μας περιβάλλει γίνονται κατανοητά μόνο μέσα από την υπερβατικότητα, και αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν οι εικόνες στη μυθολογία.
….
Η μυθολογία αποτελεί ένα ελεγχόμενο σύστημα που από τη μία καλουπώνει την κοινότητά της ώστε να συμφωνεί με την απαιτούμενη τάξη της φύσης, ενώ από την άλλη χρησιμοποιεί τις συμβολικές, παιδαγωγικές της τελετές για να καθοδηγήσει τα άτομα μέσα από τις αναπόφευκτες φάσεις της ανθρώπινης ζωής: γέννηση, παιδική και εφηβική ηλικία, γήρας και απελευθέρωση του θανάτου.
Ταυτόχρονα διατηρεί μια άρρηκτη σχέση με τις απαιτήσεις αυτού του κόσμου και τη μαγεία της συμμετοχής σε ένα είδος ύπαρξης πέρα από το χρόνο.
….
Μια μυθολογία είναι σύνθεση συμβολικών μορφών και υποδηλώνει καταστάσεις του νου που δεν ανήκουν ολοκληρωτικά σε κάποιο χωροχρόνο, μολονότι οι μορφές αυτές καθαυτές στην αρχική τους έκφραση υποδεικνύουν κάποια καταγωγή.
[Τα καλύτερα πράγματα δεν είναι δυνατόν να εκφραστούν με λέξεις. Τα αμέσως καλύτερα έχουν παρερμηνευθεί, γιατί οι ποιητικές τους μεταφορές είναι αδύνατον να λεχθούν με λόγια κι έτσι ερμηνεύονται επιφανειακά σα να αναφέρονται σε απτά γεγονότα. Συνεπώς, τα μηνύματά τους κρύβονται πίσω από τα σύμβολα, όπως και οι θεμελιώδεις ιδέες που κρύβονται στις τοπικές "εθνικές" παραλλαγές." (Χάινριχ Τσίμερ)]
….
Η κοινωνική λειτουργία της μυθολογίας, αντίθετα από την απόκρυφη, δεν έχει σα σκοπό να διευρύνει το νου, αλλά να τον περιορίσει και να δεσμεύσει τους κατοίκους ενός τόπου σε μια αμοιβαία υποστήριξη, προσφέροντας εικόνες που ξυπνούν την καρδιά. Επίσης τους ωθεί να αναγνωρίζουν την ομαδικότητα, χωρίς να τους επιτρέπει να ξεφεύγουν από την ομάδα."
(Μύθοι και Παραδόσεις – Τζόζεφ Κάμπελ)


Προχωράμε στον Κ. Αξελό:

"Το σχήμα που από τη μαγεία και τους αρχαϊκούς μύθους, πηγαίνει ως τη σύγχρονη και ήδη πλανητική τέχνη, διαβάζεται συχνότερα με τρόπο εξελικτικό και προοδευτικό. Έτσι το θέλει η σύγχρονη συνείδηση.
Τούτη εδώ, όμως, δεν μπορεί ν' αποφύγει το να είναι και να παραμένει βυθισμένη σε έναν πολύ πλατύτερο ωκεανό: τη σύγχρονη ασυνειδησία, που την κατακλύζει και την διαπερνά από παντού, για να μη μιλήσουμε για το εξαιρετικά ακανθώδες πρόβλημα του ασυνείδητου γενικά.
Στις δύο άκρες της αλυσίδας που τυλίγεται και ξετυλίγεται σαν μια σπείρα, έχουμε τον μύθο και την τεχνική. Θα έπρεπε να διευκρινίσουμε ότι μάλλον είναι οι δύο αυτές δυνάμεις που μας έχουν.
….
Αυτό που άλλοτε και ως πριν λίγο βασίλευε, αυτό που βασιλεύει στο παρόν και που αύριο θα βασιλεύει ακόμα, ήσαν, είναι και θα είναι οι μύθοι."


Περισσότερα γι αυτήν την τοποθέτηση του Αξελού, σε παλιότερό μου ποστ: http://kyklodiwkton.blogspot.com/2006/09/blog-post_17.html

Άλλη αναφορά:

"Πίσω από το μυθολογικό υλικό της ανθρωπότητας μπορούμε να διακρίνουμε ορισμένα σταθερά και επαναλαμβανόμενα στοιχεία. Σ' αυτά τα στοιχεία έχουμε δώσει το όνομα 'μυθικοί κώδικες'.
Σε πολλές περιπτώσεις μοιάζουν τρομακτικά με αποκρυσταλλωμένες συμπυκνωμένες γνώσεις για τη λειτουργία της φύσης και της ανθρώπινης κοινωνίας που σ' αυτές είχαν φτάσει οι άνθρωποι ψηλαφητά, κι αντανακλούν την πραγματικότητα θολά, θαμπά, αλλά την αντανακλούν.
Άλλοτε πάλι μοιάζουν με ένα είδος κανόνων γραμματικής και συντακτικού, που καθορίζουν τη μορφή, την πλοκή και της εξέλιξη του θέματος των μύθων. Αυτό σημαίνει ότι, όπως οι άνθρωποι μπορούν να μιλούν σωστά τη γλώσσα τους, χωρίς να έχουν μάθει ποτέ τη γραμματική και το συντακτικό της, έτσι κι αυτοί που φτιάχνουν, διηγούνται και παίζουν τους μύθους, μπορούν να χρησιμοποιούν σωστά τους κώδικες που βρίσκονται πίσω τους χωρίς να τους ξέρουν.
Κι ακόμα, ότι οι μύθοι, όπως η γλώσσα, μπορούν να ασχολούνται με τα πιο διαφορετικά θέματα, χωρίς να αλλάξει η 'γραμματική' και το 'συντακτικό' τους."
(Τίτλος βιβλίου: Οι Μυθικοί Κώδικες-δεν θυμάμαι συγγραφέα)

Επιστρέφω στον Π. Ο. Μάρτιν στον Γιουγκ και στον άγνωστο μελετητή του πολιτισμού, Τόϊνμπι.

"Στην ακμαία περίοδο ενός πολιτισμού, όταν το αρχικό όραμα που τον δημιούργησε είναι ακόμα ισχυρό, οι δυσκολίες αντιμετωπίζονται εύκολα. Αλλά, όταν αυτό το όραμα ξεθωριάσει, όταν χαθεί η πρώτη βεβαιότητα, έρχεται αργά ή γρήγορα μια 'ταραγμένη εποχή' και τότε η μοίρα του πολιτισμού κρέμεται στον αέρα.
Σε μια τέτοια καμπή, σύμφωνα με τον τρόπο που ο Τόϊνπμυ βλέπει τα παγκόσμια γεγονότα, ορισμένοι άνθρωποι στρέφονται από τον μακρόκοσμο του εξωτερικού κόσμου στον μικρόκοσμο της ανθρώπινης ψυχής. Εκεί, με κάποιον τρόπο, βρίσκουν την απάντηση στην πρόκληση που οδηγεί την κοινωνία τους στον θάνατο. Κι αφού γυρίσουν ξανά στον εξωτερικό κόσμο, σχηματίζουν τον πυρήνα μιας 'δημιουργικής μειονότητας' που, αν τα καταφέρει να μεταδώσει το όραμά της στη μεγάλη μάζα του λαού, οδηγεί τον παραπαίοντα πολιτισμό σε νέες δημιουργικές επιτεύξεις.
Αυτό το αποτράβηγμα και η επιστροφή, είναι φανερό, πως συνδέεται με τη συνθετική ενέργεια του ασυνειδήτου που ανακάλυψε ο Γιουγκ, καθώς και με τη διαπίστωση του Έλιοτ
(σημ: ναι, του γνωστού ποιητή) ότι η ιστορία είναι ένα σύνολο από άχρονες στιγμές.
Από την κλινική πείρα του ψυχολόγου, από την "αφόρητη πάλη με τις λέξεις και τα νοήματα' του ποιητή και από τη μαρτυρία της μελέτης των πολιτισμών, αναδύεται η ίδια δυνατότητα:
Ότι στην άλλη πλευρά του συνειδητού, δρουν δημιουργικές δυνάμεις που μπορούν, κατά καιρούς, να διοχετευτούν στον ανθρώπινο κόσμο μας με ζωογόνο επίδραση."

Και για να χουν συνοχή όλα τα παραπάνω, κάνω την σχετική σύνδεση με το προηγούμενο ποστ επαναλαμβάνοντας και συμπληρώνοντας ένα κομμάτι του:

"Ο Γιουγκ είδε πως κατά την διάρκεια της ανάλυσης έβγαιναν στο φως πολύπλοκα σύμβολα που ήταν άγνωστα τόσο στον ίδιο όσο και στον ασθενή. Αργότερα τα ανακάλυψε μέσα σε σκοτεινές πραγματείες που οι ρίζες τους έφταναν στα βάθη του χρόνου.
Με λίγα λόγια, το ασυνείδητο έφερνε στο φως σήμερα μέσα στο ιατρείο του ψυχολόγου, σύμβολα που σε πανάρχαια χρόνια και σε μακρινούς τόπους είχαν γίνει φορείς ενέργειας και ενορατικότητας.
Και οι σύγχρονοι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί που μέσα τους είχαν ενεργοποιηθεί αυτά τα σύμβολα, ένιωθαν κι αυτοί μια δυναμική ανανέωση της ζωής. Δεν ήταν προνόμιο μόνο αποκλειστικά των νευρωτικών. Φυσιολογικοί άνθρωποι… γινόταν επίσης φορείς αυτής της ζωογόνου ροής των συμβόλων. Οπότε οι αξίες τους και η στάση τους άλλαζε ριζικά.
Μ’ άλλα λόγια, αυτή η πηγή της νέας ενέργειας δεν ήταν ένα είδος ψυχολογικού αντισώματος που το έφτιαχνε η ψυχή για να καταπολεμήσει την νεύρωση.
Αντίθετα, αποτελούσε συνθετικό μέρος της φυσιολογικής ζωής που για την ώρα
(σημ: ή έκδοση που έχω είναι του 1973) αγνοείται ολοκληρωτικά.

Μελέτησε τον μηχανισμό της δημιουργίας του μύθου και του συμβόλου…
Επίσης μελέτησε τους αντίστοιχους μηχανισμούς της δημιουργίας συμβόλων στις μεγάλες θρησκείες…
Πάνω απ' όλα, μελέτησε τους παράγοντες και τις δυνάμεις που δρουν πίσω από το συνειδητό και που συντελούν στην ολοκλήρωση της ατομικής προσωπικότητας, στη δημιουργία του "καθολικού" ανθρώπου.
Σ' αυτό το σημείο, ανακάλυψε ότι βρισκόταν αντιμέτωπος ουσιαστικά με τις ίδιες ψυχικές πραγματικότητες που δρουν μέσα στις μεγάλες θρησκείες του κόσμου."

(Π.Ο. Μάρτιν- Ένα πείραμα σε βάθος)

Αυτά τα λίγα λοιπόν περί υπεράσπισης του μύθου.

(Υ.Γ. πιάστηκε το χέρι μου να γράφω!)

Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2008

Ο ζωντανός Μύθος

.
Η λέξη «Μύθος» δεν έχει κατασταλάξει σε ένα παγιωμένο νόημα…
Ο σκέτος μύθος ίσως να είναι κάτι το καθαρά φανταστικό, αλλά ο ζωντανός μύθος είναι μια δύναμη.
Ο αιώνας μας κυριαρχείται από ένα ορισμένο είδος ζωντανού μύθου, τις λεγόμενες ιδεολογίες
Με τον κατάλληλο μύθο ένας άνθρωπος μπορεί να διαπλάσει ολόκληρους λαούς σύμφωνα με την θέλησή του. Όχι ότι αυτή η δύναμη της φαντασίας είναι κάτι το πρωτοφανέρωτο. Κάθε άνθρωπος γνωρίζει πως στους πρωτόγονους λαούς οι μυθικές πεποιθήσεις είχαν τεράστια δύναμη

Οι θρησκείες του κόσμου είναι κι αυτές τέτοιο ζωντανοί μύθοι. Αυτό δεν σημαίνει πως είναι «μυθικές» με την συνηθισμένη έννοια. Αλλά οι θρησκείες έχουν αυτή την παράξενη δύναμη που μπορεί να αλλάξει ολόκληρη την ζωή τόσο των ατόμων όσο και της κοινωνίας.
Παρακινημένοι οι λαοί από τους μύθους τους μπορούν να καταστρέψουν ολόκληρες εκτάσεις. Γυμνωμένοι από τους μύθους τους χάνουν κάθε ενδιαφέρον για τη ζωή και πεθαίνουν.

Τα τελευταία τριακόσια χρόνια εμφανίστηκε μια μεγάλη δύναμη που επηρεάζει βαθιά τον ζωντανό μύθο. Αυτή η δύναμη είναι η επιστήμη.
Η επίδραση που είχε στις θρησκευτικές πεποιθήσεις ήταν καυστική.
Υπονόμευσε και γελοιοποίησε τα δόγματα των περισσότερων θρησκειών.Γι αυτό η ανθρωπότητα είναι σήμερα στην πλειοψηφία αποκομμένη απ’ αυτή την προσέγγιση στον ζωντανό μύθο. Η επίδρασή της στις ιδεολογίες του ολοκληρωτισμού ήταν τελείως διαφορετική. Για αυτό άνθισαν οι ιδεολογίες.

Το αποτέλεσμα είναι ότι έχουμε σήμερα έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι ελάχιστα αντλούν τον ζωντανό μύθο από την θρησκεία, ενώ τον αντλούν σχεδόν απεριόριστα από τις ιδεολογίες.
Αυτό σημαίνει ότι οι λαοί που η κουλτούρα τους και ο πολιτισμός τους βασίζονταν αρχικά στη θρησκεία, βρίσκονται κατά έναν τρόπο αποκομμένοι από τις ρίζες τους, αμφίβολοι, αναποφάσιστοι, αβέβαιοι για τον ίδιο τους τον εαυτό και τη ζωή
Ένα όμως είναι το βέβαιο. Οι άνθρωποι χρειάζονται τον μύθο τόσο όσο και το ψωμί.
Το ψωμί συντηρεί την ζωή αλλά ο μύθος δίνει νόημα στην ζωή…

Με κάποιο παράξενο τρόπο η επιστήμη, η ελεύθερη αναζήτηση της αλήθειας, θα ‘λεγε κανείς πως έχει προδώσει τόσο εμάς όσο και τον εαυτό της.
Ως τώρα ακολουθήσαμε την εύκολη πλευρά της επιστήμης, την πλευρά που μπορεί άμεσα να αποδειχτεί, την πλευρά που φέρνει γρήγορα κέρδη και δύναμη, την πλευρά που δίνει εκείνη την άνετη αίσθηση της σιγουριάς.

Την δύσκολη πλευρά, την πλευρά που δεν επιδίδεται σε συμπερασματικές αποδείξεις, την πλευρά που καταστρέφει τις ματαιοδοξίες μας και δεν προάγει άμεσα τα υλικά μας κέρδη, την επιστήμη του ανθρώπου σαν πνευματικού όντος, σ’ αυτήν δεν έχουμε επιδοθεί καθόλου με την ίδια θέρμη. Μόλις τώρα αρχίζει να αναπτύσσεται.

Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για κάθε έρευνα στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής. Εκεί βρισκόμαστε ακόμη στο στάδιο των αναρχικών πεποιθήσεων. Και γι αυτήν ακριβώς την έλλειψη ισορροπίας και επειδή γνωρίζουμε πολλά για την ατομική ενέργεια, αλλά σχεδόν τίποτε για την ανθρώπινη ολοκλήρωση, πληρώνουμε τον φόρο μιας μονόπλευρης ανάπτυξης που δεν είναι άλλη από το εσωτερικό σχίσμα.

Από τους τρεις πρωτοπόρους στην εξερεύνηση αυτού του νέου κόσμου: Φροϋδ, Αντλερ, Γιουγκ.
Ο Φροϋδ έβλεπε το σεξ σαν πρωταρχικό και στήριξε τις αναλύσεις και τις ερμηνείες του σ’ αυτήν την πεποίθηση.
Ο Αντλερ έδωσε προτεραιότητα στην τάση για επιβολή, στην επιθυμία που νοιώθει ο άνθρωπος να είναι κάποιος, να είναι πετυχημένος και είτε κρυφά είτε φανερά να κυριαρχήσει πάνω στους άλλους.
Ο Γιουγκ ανακάλυψε πως μερικοί ασθενείς ταίριαζαν τέλεια στο Φροϋδικό καλούπι… σε άλλους πάλι η αιτία των προβλημάτων τους βρισκόταν στην τάση για επιβολή, …σε πολλούς ήταν αδύνατον να διαχωριστούν (τα παραπάνω).
Καμιά φορά όμως ορισμένες από αυτές τις θεραπείες δεν οδηγούσαν σε αποτελέσματα καλύτερα από την αρρώστια.
Ο ασθενής γιατρευόταν αλλά του έλειπε η ενέργεια για να ξαναρχίσει την ζωή του
Ο Γιουγκ διαπίστωσε πως ο ασθενής έχανε ενέργεια κάθε φορά που ο γιατρός ανέλυε αναγωγικά κάποιο εντυπωσιακό σύμβολο που έβλεπε στα όνειρά του.. …χωρίς αυτό το σύμβολο, χωρίς αυτόν τον μύθο για να τον ενισχύει στους αγώνες του τίποτε δεν είχε αξία γι αυτόν.Ακολούθησαν μερικές αναπάντεχες ανακαλύψεις.

Τα ζωογόνα σύμβολα που έφερνε στην επιφάνεια το ασυνείδητο ήταν πανάρχαια.
Η εξέτασή τους απέδειξε πως έμοιαζαν ή ότι ήταν ταυτόσημα με τα θέματα και τις εικόνες που έπαιζαν βασικό ρόλο στις μυστηριακές θρησκείες της αρχαιότητας, στους κλασικούς μύθους και στους θρύλους, στην εθιμογραφία και στα παραμύθια, στην ινδική και στην κινέζικη γιόγκα, στις τελετουργίες των μυστικών κύκλων του μεσαίωνα, στα οράματα των μυστικιστών και στις μεγάλες θρησκείες του κόσμου.

Ο Γιουγκ είδε πως κατά την διάρκεια της ανάλυσης έβγαιναν στο φως πολύπλοκα σύμβολα που ήταν άγνωστα τόσο στον ίδιο όσο και στον ασθενή. Αργότερα τα ανακάλυψε μέσα σε σκοτεινές πραγματείες που οι ρίζες τους έφταναν στα βάθη του χρόνου.
Με λίγα λόγια, το ασυνείδητο έφερνε στο φως σήμερα μέσα στο ιατρείο του ψυχολόγου, σύμβολα που σε πανάρχαια χρόνια και σε μακρινούς τόπους είχαν γίνει φορείς ενέργειας και ενορατικότητας

Δεν ήταν προνόμιο μόνο αποκλειστικά των νευρωτικών. Φυσιολογικοί άνθρωποι… γινόταν επίσης φορείς αυτής της ζωογόνου ροής των συμβόλων. Μ’ άλλα λόγια, αυτή η πηγή της νέας ενέργειας δεν ήταν ένα είδος ψυχολογικού αντισώματος που το έφτιαχνε η ψυχή για να καταπολεμήσει την νεύρωση
Μελέτησε τον μηχανισμό της δημιουργίας του μύθου και του συμβόλου… ανακάλυψε πως βρισκόταν αντιμέτωπος ουσιαστικά με τις ίδιες ψυχικές πραγματικότητες που δρουν μέσα στις μεγάλες θρησκείες του κόσμου….

Η γλώσσα επινοήθηκε για να εκφράζει την μαρτυρία των αισθήσεων, για να βοηθήσει τον άνθρωπο να τα βγάλει πέρα με την από δω πλευρά του συνειδητού.
Πώς μπορεί λοιπόν να χρησιμοποιηθεί για να μεταδώσει την εμπειρία της άλλης πλευράς του;

Τον ίδιο καιρό, ο Α. Τόϋνμπη ανακάλυψε κι αυτός την μυθολογική μέθοδο καθώς διερευνούσε τους παράγοντες που συντελούν στην άνοδο, στην ανάπτυξη, την παρακμή και τον θάνατο των πολιτισμών…
Αλλά καθώς το δράμα της παγκόσμιας ιστορίας ξετυλίγεται κάτω από το χέρι του Τόϋνμπη, ο παράγων που συγκεντρώνει το κύριο ενδιαφέρον… είναι ο ζωντανός μύθος που βοηθάει τους ανθρώπους να… θριαμβεύσουν.
Αυτό ισχύει… όταν ένας πολιτισμός είναι ανεπτυγμένος. ..όταν το αρχικό όραμα που τον δημιούργησε είναι ισχυρό οι δυσκολίες αντιμετωπίζονται εύκολα. Αλλά όταν ξεθωριάσει, έρχεται μια ταραγμένη εποχή

Σε μια τέτοια εποχή ορισμένοι άνθρωποι εδώ κι εκεί στρέφονται από τον μακρόκοσμο του εξωτερικού κόσμου στον μικρόκοσμο της ανθρώπινης ψυχής….
Ένα τμήμα του κόσμου έχει ακόμα την ελευθερία για πολικό του αστέρα και ατενίζει με δυσπιστία τον δογματικό. Αλλά δεν μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα «ελευθερία για ποιόν σκοπό;» Όταν απειλείται τρέχουμε να την υπερασπιστούμε αλλά όταν την έχουμε δεν ξέρουμε τι να την κάνουμε.
Γι αυτό κερδίζουμε τους πολέμους αλλά χάνουμε την ειρήνη.
Αν θέλουμε να κερδίσουμε την ειρήνη πρέπει να μάθουμε ποιος είναι ο σκοπός της ελευθερίας…

(Από το βιβλίο «ΕΝΑ ΠΕΙΡΑΜΑ ΣΕ ΒΑΘΟΣ» του Π. Ο. Μάρτιν)

Πέμπτη 17 Ιανουαρίου 2008

Θα ζήσω!

Επίσκεψη στο γιατρό.
Ανάγνωση εξετάσεων αίματος.


Η συνηθισμένη ερώτηση:
-Γιατρέ θα ζήσω; 
Και η συνηθισμένη απάντηση:
-Ναι!

Κάθε φορά τον ρωτώ το ίδιο με χιούμορ και ποτέ δε με ξάφνιασε με ένα "Όχι", έστω και σαν αστείο - αλλά οι γιατροί μάλλον βλέπουν αλλιώς τέτοιου είδους αστεία.

-Καλά που μου τό 'πατε γιατρέ και ανησυχούσα μέχρι να 'ρθω…
-Έτσι είστε εσείς οι καλλιτέχνες! Ανήσυχα πνεύματα, κατά 20% περισσότερο απ' τους άλλους.
-Τόσο ανησυχούσα κι εγώ γιατρέ! Είκοσι τοις εκατό περισσότερο!


Τέλος καλό λοιπόν ή μάλλον: όχι τέλος, αφού θα συνεχίσω να διάγω βίον εν τη γη την επιούσιαν.
-Θα σε πλακώσω στα σφηνάκια σιδήρου...
-Να βάλουμε και λίγο τσιμέντο να 'χω περισσότερη ...πλάκα;


Αλλά ο γιατρός δεν φαίνεται να καταλαβαίνει το ιδιότυπο χιούμορ μου. Είναι σκυμμένος και γράφει την συνταγή, πίνοντας φραπέ και καπνίζοντας απανωτά.
Διάγνωση: Αναιμία.


"Πόσες γουλιές από το αίμα μου χρειάζεται πια κι αυτή η νύχτα για να σαλπίζει τ' άστρα της;"*

*(Παράφραση σε στίχο του Μ. Γκανά)


.

Σάββατο 12 Ιανουαρίου 2008

"Να με ανέχεσαι"


"να με ανέχεσαι"
.
ζήτησε ο αέρας απ' το δέντρο

κι εκείνο όλο σειόταν αλαφιασμένο

"να ανέχεσαι την ένδειά μου, την πτώση μου, τη φούρια μου..."


και του 'ριχνε τα φύλλα

"να ανέχεσαι τα τρελά μου στροβιλίσματα, τη θύελλά μου..."


κι εκείνο ριγούσε σαν αλαφροΐσκιωτο
.
"να με ανέχεσαι..."
.
κι εκείνο σιωπούσε...

---------------------------------------------------------
-----------------------------
.
B' Μέρος
Τρίτη, Ιανουάριος 15, 2008
.
"Να με ανέχεσαι…"του ψιθύριζε ο άνεμος, ώσπου μια νύχτα -εκεί στο πιο βαθύ σκοτάδι- φύσαγε γύρω του τρελά, αλλοπρόσαλλα, μανιασμένα.
.
"Να με ανέχεσαι…"κι εκείνο φυλλορραγούσε σιωπηλά, μέχρι που ξεριζώθηκε και έπεσε στο χώμα.

Την αυγή, σαν είδε τι είχε κάνει, τυφλωμένος από πόνο, όρμησε όπου βρήκε, σε βουνά σε πεδιάδες, σε φαράγγια, σε πολιτείες και ούρλιαζε απεγνωσμένα.
Από τότε, γυρίζει μισότρελος πάνω στη γη.
Θα τον ακούσατε, σίγουρα.
Συχνά, παίζει τρυφερά με τα φύλλα των δέντρων με μια γλυκιά αύρα, χαμένος στο παρελθόν και στις όμορφες αναμνήσεις για το δέντρο του.
Μα, αν καμιά φορά ξυπνήσει στην πραγματικότητα και τον δείτε να λυσσομανάει, τρελός από πόνο, μην τον παρεξηγήσετε.
.

Κυριακή 6 Ιανουαρίου 2008

Το νέο ..Μουξέ!



.
.
Επειδή με τα άσματα που ακούω τελευταία νομίζω ότι η λέξη σουξέ... μένει ασυμπλήρωτη, της λείπει κάτι, βρε, παιδί μου...
Να, όπως π.χ. στην ολοκληρωμένη φράση:

"σου ξέ..φυγαν ή θέλεις και τα λες;",
γι αυτό και ονομάζω το νέο μου καταπληκτικό Αριστιχούργημα... Μουξέ!
 (από τα σου ξου - μου ξου και ...ο νοών νοήτω!). 

Το νέο Μουξέ!
 
Η γήινη κληρονομιά
έχει ριχτεί πια στην "πυρά"
Πάνε τα "πάγια" της γης
στο έλεος της καταστροφής
Του κλίματος οι αλλαγές
θερμοκρασίες έφεραν τρελές


Επωδός 
Τίποτα πια δεν έχει μείνει
στης έπαρσής μας το καμίνι
και οι γνωστοί μας Πιγκουΐνοι
γίνανε όλοι Βεδουΐνοι
(δις)


Στους πόλους λιώνουνε οι πάγοι
και θα μας πνίξουν τα πελάγη
Σεισμοί και καταποντισμοί
τυφώνες, θύελλες, λοιμοί
Πλημμύρες και καταστροφές
θεομηνίες φοβερές


Επωδός 
Τίποτα πια δεν έχει μείνει
στης έπαρσής μας το καμίνι
κι οι παγωμένοι Πιγκουΐνοι
έγιναν hot Βεδουΐνοι
(δις)


Κάψαμε όλα μας τα δάση
περνάμε τώρα σ' άλλη φάση
Τον Ιούλη με πουλοβεράκι
θα λέμε το νερό νεράκι
Και το χειμώνα με σορτσάκι
κάνουμε σκι στο ..χορταράκι


Επωδός 
Τίποτα πια δεν έχει μείνει
στης έπαρσής μας το καμίνι
αχ, οι καημένοι οι Πιγκουΐνοι
έγιναν τώρα Βεδουΐνοι
(δις)



Πω-πω! Έτοιμο για τη δισκογραφία!
..Μουξεδάρα θα γίνει! Τι του λείπει;
Και οικολογικό είναι και μήνυμα έχει, και ατάκα σούπερ...

Κι εκεί στο καημένοι (ειδικότερα στο -με), κάνει τρεις έως τέσσερις ..καλκάντζες και νταλκαδιάρικα γυρίσματα η φωνή.

Να, κάπως έτσι:

 ...και οι καημέ..ε ..ε ...εεεε..
οι καημέε.. με...εε.. ωχ, μωρέ αμάαααν
και οι καημένοι οι πιγκουΐνοι ααααχχχ (βαριά κι ασήκωτα το 'αχ')

γίνανε όλοι βεδουΐ ιιιιιιινοι βάϊ βάϊ βάϊ... (δις)
 
Με τέτοιο τρόπο, ποιος δε θα σπαράξει για τους πιγκουΐνους;
Ποιος δε θα σκεφτεί από μέσα του: "Πρέπει να κάνω κάτι οπωσδήποτε -τώρα αμέσως- για το περιβάλλον για να τους σώσω";
Ποιος δε θα σκεφτεί τo φαινόμενο του θερμοκηπίου, την κατασπατάληση των γήϊνων πόρων, την ανακύκλωση και την εξοικονόμηση ενέργειας;



.
Υ.Γ. (Σπέσιαλ Αφιέρωση)
Έϊ, πσιτ, υποψήφιε σφετεριστή!
Προσοχή στα.. ...πνευματικά(!) δικαιώματα


Σκέφτηκα επίσης, το νέο Mου ξε...
(απαγορεύονται οι συνειρμοί με λέξεις που αρχίζουν από ξε-)
να γίνει και ιδιαίτερος χορός. Όπως παλιά τα "παπάκια".
Θα χορεύεται με μικρά βηματάκια και τίναγμα των χεριών όπως κάνουν τα πιγκουϊνάκια.
Όσα ζευγάρια θέλουν θα ακολουθούν και ενδυματολογική τελετουργία: 
 
Οι άντρες με μαύρο φράκο και άσπρο πουκάμισο, θα εκπροσωπούν τους πιγκουΐνους στην πρότερη κατάστασή τους και οι γυναίκες με (διάφανες-να 'χει και ενδιαφέρον) κελεμπίες θα προμηνύουν το δυσάρεστο μέλλον που τους περιμένει.

Εννοείται ότι οι άντρες (που εκπροσωπούν το 'πριν' την οικολογική καταστροφή) θα χορεύουν κρύα και παγερά με το προαναφερθέν πιγκουϊνίστικο στιλ, ενώ οι γυναίκες (που εκπροσωπούν το 'μετά') θα λικνίζονται στο πολύ, μα πολύ καυτό bellydance ανατολίτικο.

Πω-πω, χαμός!
 
Προβλέπω διεθνή επιτυχία!